روانشناس یا روانپزشک
فرق روانشناس و روانپزشک یکی از آن موضوعاتی است که ذهن اغلب افراد را هنگام مراجعه به متخصص سلامت روان درگیر میکند. روانپزشک و روانشناس، هر ۲ متخصصانی هستند که برای تشخیص و درمان بیماریهای مرتبط با سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب و وسواس آموزش میبینند. به عبارت دیگر، حوزه تخصص آنها، روان و بررسی نحوه اثرگذاری آن بر رفتار و تندرستی است. به همین دلیل، بسیاری از مردم نمیتوانند فرق روانشناس و روانپزشک را به راحتی تشخیص دهند.
چند تفاوت اساسی بین روانشناس و روانپزشک وجود دارد که از مهمترین موارد میتوان به زمینه تحصیلی و راهکارهای درمانی ارائهشده از سوی آنها اشاره کرد. در این مقاله به بررسی تفاوتهای اصلی روانشناس و روانپزشک میپردازیم تا مشخص شود که هر یک چگونه میتوانند به بهبود سلامت روان کمک کنند. همراه ما باشید.
فرق روانشناس و روانپزشک چیست؟
افراد زیادی واژههای روانپزشک و روانشناس را اشتباهی به جای یکدیگر استفاده میکنند و هنگام مراجعه به متخصص سلامت روان نمیدانند باید از کدام یک نوبت دریافت کنند. با وجود شباهتهایی که بین این ۲ تخصص وجود دارد، میتوان تفاوتهای اساسی برای آنها در نظر گرفت.
برای درک بهتر فرق روانشناس و روانپزشک در ادامه نقش هر یک را مورد بررسی قرار میدهیم:
روانپزشک
روانپزشک به عنوان متخصصی که در دانشکده پزشکی تحصیل کرده، بیشتر به جنبههای بیولوژیکی و شیمیایی اختلالات روانی توجه میکند و مجاز به تجویز دارو است.
بسیاری از اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی، اختلال بیشفعالی-کمتوجهی (ADHD) و اسکیزوفرنی به طور موثری با داروها قابل درمان هستند ولی بدون روانشناسی و صرفا دریافت دارو تحمل بدن را افزایش میدهد و نتیجه لازم به دست نمی آید. از داروهای تجویزشده توسط روانپزشکان میتوان به داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روانپریشی، تثبیتکنندههای خلقوخو و داروهای آرامبخش اشاره کرد.
روانشناس
روانشناس در اولین ملاقات با مراجع در مورد علائمی که تجربه میکند و مدت زمان شروع آنها سوال میپرسد. همچنین، سابقه خانوادگی و سبک بیمار را مورد بررسی قرار میدهد. این گفتگوی اولیه به تشخیص مشکل و انتخاب بهترین رویکرد درمانی کمک میکند.
روانشناسان با وجود داشتن صلاحیت مشاوره، رواندرمانی، انجام تستهای روانشناختی و درمان اختلالات روانی در ایران چون پزشک نیستند نمیتوانند نسخه بنویسند یا اقدامات پزشکی انجام دهند.
روانشناسان بیشتر به مطالعه رفتار، احساسات و الگوهای ذهنی افراد میپردازند و از روشهای غیر دارویی برای کمک به بهبود مشکلات روانی استفاده میکنند. روش درمان روانشناسان شامل رواندرمانی، درمان شناختی رفتاری (CBT)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، روانکاوی و یا جدیدترین روش طرحواره درمانی و سایر رویکردهای مرتبط با نوع اختلال بیمار است.
روند درمان با رواندرمانی طولانیتر از دارو درمانی است.
روانشناسان و روانپزشکان چه بیماریهایی را درمان میکنند؟
همانطور که پیشتر گفتیم، مهمترین فرق روانشناس و روانپزشک در شیوه درمان آنهاست. در واقع، این ۲ تخصص در بسیاری از موارد، اختلالات روانی مشترکی را درمان میکنند، اما نحوه عملکرد و رویکرد درمانی آنها با یکدیگر فرق دارد. در جدول زیر بیماریهایی که روانشناسان و روانپزشکان بیشتر روی درمان آنها تمرکز دارند را معرفی میکنیم:
روانشناسان | روانپزشکان |
اضطراب و استرس | افسردگی شدید |
افسردگی خفیف تا متوسط | اختلال دوقطبی |
اختلالات مرتبط به روابط بین فردی | اسکیزوفرنی |
اختلالات خوردن مانند بیاشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی | اختلالات اضطرابی شدید |
اختلالات اضطرابی | اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شدید |
اختلال وسواس فکری | اختلالات عصبی/تکاملی مانند ADHD |
اختلالات خواب | اختلالات سوءمصرف مواد مخدر |
فوبیا و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) | اختلالات خواب شدید |
اختلالات شخصیت مانند کمبود اعتمادبهنفس یا رفتارهای مخرب اجتماعی | اختلالات وسواس فکری/عملی شدید |
روانشناسی بهتر است یا روانپزشکی؟
اگر شما سابقه مصرف دارو دارید و هنوز در حال استفاده از دارو می باشید و علائم بیماری تشدید شده است اول به روانپزشک مراجعه نمائید ولی حتما در کنار دارو درمانی روانشناس مراجعه کنید.
اگر دارو مصرف نمیکنید اول نزد روانشناس بروید اگر نیاز به دارو بود به شما میگوید و در کنار روانشناسی دارو مصرف میکنید ولی در بسیاری از موارد با روانشناسی حل می شود و نیاز به دارو درمانی نیست.
راهنمای مراجعه به پزشک
درمرکز مشاوره دنیای طلائی به منظور کمک به افرادی که سالهاست در پروسه دارو درمانی که می باشند و باید به موقع داروهای خود را دریافت نمایند و همچنین مواردی که در متن نوشته شد و نیاز است تا در کنار کار روانشناسی روی باورها و نگاه فرد به زندگی و اصلاح تفکر به دارو دریافت کنند در مرکز مشاوره دنیای طلائی روانپزشک نیز می باشد که می توانید از قسمت درخواست مشاوره وقت گیرید.
بهترین روش درمان برای اختلالات شدید روانی نیز روانشناسی در کنار دارو درمانی است تا بتوانید با کنترل ذهن داروهای خود را به حداقل ممکن رسانید.