طرحوار
ه اطاعت
در ابتدا باید شما بدانید که اصلا طرحواره درمانی چیست و در چه مواردی استفاده می شود لذا پیشنهاد می شود آن را مطالعه نمائید.
حال به بررسی یکی از مهمترین طرحواره های ناسازگار اولیه به نام اطاعت میپردازیم.
گاهی‌اوقات کارهایی را برخلاف میل باطنی و احساس رضایت کامل و به دلیل جذب رضایت دیگران انجام می‌دهیم. بی‌توجهی به نیازهای خود، اولویت قرار دادن دیگران و فرمانبرداری و اطاعت از افراد در مواقعی محدود و ضروری ایجاد مشکل نمی‌کند، اما هنگامی که افراد به شکل افراطی و بیش از اندازه کارها و نیازهای دیگران را برخلاف میل باطنی‌شان در اولویت قرار بدهند، به طرحواره اطاعت دچار شده‌اند.
افراد مبتلا به طرحواره اطاعت برای جلوگیری از پیامدهای منفی مانند تنبیه و جریمه، خود را ملزم به اطاعت و فرمانبرداری از دیگران می‌کنند.
عواقب طرحواره اطاعت
تله اطاعت باعث می شود افراد درگیر آن ارضای نیازهای خود را به تعویق بیندازند و در جهت اطاعت از دستورات دیگران عمل کنند. تله اطاعت موجب می‌شود افراد بدون خواسته‌ی قلبی و قصد برای دیگران کاری انجام دهند و مطابق میل آن‌ها رفتار کنند.
طرحواره اطاعت یکی از اصلی‌ترین طرحواره‌های ناسازگار اولیه است که باعث می‌شود فرد برای دیگران زندگی کند نه برای خودش. این طرحواره به این معنا است که در تله‌ی فرمان‌پذیری از دیگران می‌افتید و تلاش می‌کنید به هر نحوی که شده آن‌ها را راضی نگه دارید.
ایده‌ی شما برای راضی نگه‌داشتن دیگران اغلب این است که به درخواست‌های آن‌ها پاسخ مثبت بدهید.
نشانه های طرحواره اطاعت
در این قسمت نشانه‌های اصلی طرحواره اطاعت مرور شده است. هرکدام از این نشانه‌ها که درباره‌ی شما صدق میکند را در نظر بگیرید. هرچه تعداد بیشتری از این علائم را داشته باشید به این معنا است که طرحواره‌ی شما عمیق‌تر و شدیدتر است. داشتن حتی یکی از این نشانه ها یعنی طرحواره را دارید.
1- عدم مهارت نه گفتن
شما می‌ترسید که اگر نه بگویید با دیگران وارد تعارض شوید. به بیان دیگر شما نگران این هستید که دیگران از دست‌تان ناراحت شوند یا بخواهند دست به یک اقدام تلافی‌جویانه بزنند.
2- فقط حق دیگران است که طبق میل و خواسته خود عمل کنند
در این شرایط شما فکر می‌کنید که دیگران همیشه باید طبق میل و خواسته‌ی خودشان رفتار کنند حتی اگر به ضرر شما باشد، اما شما به هیچ عنوان طبق میل خودتان رفتار نمی‌کنید.
3-مشتاق هستید رضایت دیگران را جلب کنید
اصولا افرادی که طرحواره اطاعت دارند به شدت مشتاق این هستند که رضایت دیگران را جلب کنند و این رفتار به‌نوعی تأییدطلبی محسوب می‌شود.
4-عدم مخالفت با دیگران
افراد درگیر با این طرحواره نمی‌توانند به‌راحتی با دیگران مخالفت کنند. مخالفت کردن با دیگران برای آن‌ها بعد از کار در معدن، سخت‌ترین کار دنیا به حساب می‌آید. شاید ترس از این‌که نکند آن‌ها بخواهند تلافی کنند یا وقتی به آن‌ها نیاز دارند تنهایشان بگذارند سبب این اتفاق می‌شود. از این رو ترجیح می‌دهند که مخالفت خود را از ابتدا ابراز نکنند.
5-واگذاری تصمیم‌ها به دیگران
یکی از آسان‌ترین کارها برای این افراد این است که اجازه بدهند دیگران به‌جایشان تصمیم بگیرند. در این صورت احساس آرامش و امنیت خواهند کرد.
6-جلوگیری از خشم
روبرویی با خشم برای این افراد مساوی با کاری بسیار ناشدنی است. آنقدر برایشان سخت است که خشم دیگران را ببینند و آنقدر از این موضوع ترس دارند که تمام تلاش خود را برای این‌که دیگران خشمگین نشوند به کار میگیرند. به مرور این افراد مجبور خواهند شد به خواسته‌های آنان تن در دهند.
7-آگاهی نداشتن از نیازهای خود
افرادی که دچار طرحواره اطاعت هستند، از نیازها و خواسته‌های خود آگاهی چندانی ندارند. عدم آگاهی از نیازهای خود یک روش ناخوداگاه برای این است که مبادا نیازهای خود را بشناسند و بخواهند برای رفع آن کاری کنند. بنابراین بهتر است از نیازهای خود خبری نداشته باشند که نیاز هم نباشد آن‌ها را مطرح کنند.
8-نافرمانی
گاهی اوقات افراد برخلاف رفتار همیشگی‌شان که مطیعانه و فرمان‌پذیر است، دست به سرکشی می‌زنند. در این حالت بسیار راحت با دیگران مخالفت می‌کنند و حتی در موارد ضروری به درخواست دیگران جواب منفی می‌دهند. در این حالت دوست ندارند که دیگران به آن‌ها دستور دهند، اما این حالت دیری نمی‌پاید.
9- خشمگین شدن از دیگران
یکی از احساسات اصلی افراد مبتلا به این طرحواره، خشمگین بودن از دیگران است. گویی با طرز رفتار خود کاری کرده‌اند که زیر سلطه‌ی دیگران باشند. از این رو از دیگران خشمگین هستند، اما در اغلب موارد خشم خود را سرکوب می‌کنند.
10-از نظر دیگران آدم خوبی هستند
دیگران این گروه را آدم‌های خوبی می‌دانند، زیرا همیشه به بقیه کمک می‌کنند و به خواسته‌ها پاسخ منفی نمی‌دهند. آن‌ها هر زمان کمک لازم داشته باشند سراغ افراد درگیر تله اطاعت را میگیرند و گاهی اوقات با حالتی حق به جانب و تحکم‌آمیز از آن‌ها طلب کمک می‌کنند.
11- عدم جراتمندی
افراد با چنین طرحواره ای قادر نیستند حق خود را از دیگران بگیرند و دائما مورد سواستفاده دیگران قرار میگیرند.
12- عدم قاطعیت
افراد قادر نیستند قاطع روی حرف خودشان باشند و با کمترین اصرار فرد مقابل تسسلیم حرف او می شوند.
ریشه های تحولی طرحواره اطاعت
عوامل مختلفی می توانند در شکل گیری و بروز طرحواره اطاعت نقش داشته باشند که عمده این عوامل ریشه در کودکی افراد دارند. معمولا علت زیربنایی ایجاد طرحواره اطاعت ترس از تنبیه و احساس گناه است. از علل ایجاد تله اطاعت می توان موارد زیر را بررسی کرد که عبارت اند از:
محیط
کودکانی که در محیط های ناسالمی متولد و بزرگ شده اند که در آن ها توجه به احساسات، عواطف و نیاز ها بی اهمیت شمرده شده است، و به آن بهایی داده نمی شود ممکن است دچار طرحواره اطاعت شوند. این کودکان یاد گرفته اند که نسبت به احساسات خود و بیان آن ها بی تفاوت باشند. در نتیجه حتی در بزرگسالی نیز توانایی ابراز احساسات و هیجانات خود را نداشته و دچار تله اطاعت می شوند.
والدین بی مسئولیت
والدینی که کودکان را از سنین کم درگیر مسائل و مشکلات خود کرده و بار زندگی را به دوش آن ها گذاشته اند، باعث می شوند تا کودکان نیاز های خود را ابراز نکرده و در صورت ابراز احساس نیز رفع شدن آن را نداشته باشند. در نتیجه والدین بی مسئولیت می توانند طرحواره اطاعت را در کودکان خود شکل دهند. بی مسئولیتی والدین باعث می شود که کودکان به مرور خواسته ها و احتیاجات خودشان را نادیده می بگیرند چرا که فکر می کنند اگر به دیگران کمک نکنند بی مسئولیت هستند. افراد به دلیل اجتناب از احساس گناه تن به انجام کار های دیگران و اولویت قرار دادن آن ها نسبت به خود می دهند.
والدین تنبیه کننده
در مقابل والدین بی مسئولیت، والدین تنبیه کننده نیز می توانند تله اطاعت را در افراد ایجاد کنند. والدین تنبیه کننده و پرخاشگر با مجازات کودکان به دلیل عدم انجام کار ها به شکلی که آن ها خواسته اند باعث می شوند تا کودک خود و نیاز هایشرا نادیده بگیرد. این افراد یاد می گیرند که باید در خدمت دیگران بوده و برای جلوگیری از تنبیه و مجازات تن به انجام هرکاری می دهند.
سو استفاده
برخی از کودکان و افراد بزرگسال ممکن است به دلیل تجربه آزار و سواستفاده جنسی، جسمی و عاطفی درگیر طرحواره اطاعت شده باشند. این افراد به دلیل آسیبی که برای آن ها اتفاق افتاده است همیشه از مورد سو استفاده مجدد قرار گرفتن ترس داشته و برای اجتناب از آن هر کاری می کنند. افراد درگیر تله اطاعت حاظر اند خودشان را نادیده گرفته و سرکوب کنند اما برای دیگران کاری انجام دهند تا از تنبیه یا مجازات رها شوند.
خانواده بی تفاوت
افرادی که در خانواده های بی تفاوت رشد کرده و بزرگ شده اند، توانایی ابراز احساس کمتری دارند چرا که کسی در خانواده به احساس آن ها اهمیت نمی داده است. این خانواده ها باعث می شوند که قدرت تصمیم گیری کودکان رشد نکرده و افراد با طرحواره اطاعت بعدا در بزرگسالی نیز نتوانند مخالفت یا موافقت کرده و هر آنچه از آن ها خواسته می شود را انجام می دهند.
درمان طرحواره اطاعت
کسانی که طرحواره اطاعت دارند ممکن است برای مدیریت احساس گناه، ترس، اعتماد به نفس و عزت نفس پایین خود به کمک نیاز داشته باشند. اصلی ترین روش درمانی طرحواره اطاعت، رویکرد طرحواره درمانی است. طرحواره درمانی با تمرکز بر رابطه درمانی و تجربیات دوران کودکی سعی دارد تا طرحواره های ناسازگار مانند تله اطاعت را به چالش بکشد.
مرکز مشاوره دنیای طلائی با بهترین طرحواره درمانگرها به شما کمک میکند.شماره تماس جهت رزرو وقت 09358246485
